Kristalin Camdan Farkı Nedir?

Cam, keşfedildiği tarihlerden 19. Yüzyılın sonlarına dek her bakımdan insanların ihtiyaçlarını karşılamayı sağlamış. İnsan sabrının, yaratıcılığının ve becerisinin bir ürünü olan camdan üretilmiş ürünler, bilgiyi tarihin derinliklerinden günümüze taşıyan değerli eserler arasında yerini alıyor.

Suriyelilerin cam üfleme tekniğini bulmaları dışında, o günden bugüne yapım tekniğinde ve kimyasal yapısında önemli değişiklikler yaşanmayan cam için kullanım alanlarının çeşitlendiğini söylemek mümkün.

Bildiğiniz üzere cam malzemesi antik çağlardan beri yiyecek içecek kapları, inşaat malzemesi ve süs eşyası olarak kullanılmaktadır. Günümüzde halen basit araç gereçlerden iletişime ve uzay teknolojilerine kadar çok yaygın bir kullanım alanları vardır.

Camın sanatsal anlamda ilerlemesi ve büyülü ışıltısını daha da etkinleştirmek adına birçok dekorlama yöntemi geliştirilmiştir.

Eldeki bilgilerle camdan ilk eşyaların yapılış tarihlerini ve yerlerini belirlemek maalesef ki mümkün değildir. Bulunabilen en eski eşyalar milattan önce 1600 yıllarındaki Mısır uygarlığından kalma. Burada ise ilk kullanımları günümüzdeki gibi çeşitli olmasa da boncuk ve nazarlık gibi eşyalarda karşımıza çıkıyor. Cam o dönemlerde günümüzün altını kadar değerli olduğu için soylular ve krallar gibi kişiler cam eşyalara ulaşabiliyordu.

Mısırlılardan cam sanatını öğrenen Romalılar ise bu sanatı kendi topraklarına taşıyarak, farklı medeniyetlere ulaşmasını sağladı.

Camın geçmişinden sonra kristal ile farklarına bir değinelim. İnanmak zor olsa da kimyasal açıdan cam sert görünmesine rağmen ne tam bir katı ne de tam bir sıvıdır.

Cam için en doğru tanımlama ise şu olacaktır; cam çok yoğun, ağdalı veya dondurulmuş bir sıvıdır. Sıvı diyoruz çünkü burada karşımıza kimyasal bazı detaylar çıkıyor.

Camın kimyasal yapısı katılardaki gibi kristalize olmadığı için sıvı gibi davranır. Bunun yanı sıra kristal cam ise adlandırmasını kristal şeklinde olmasından değil de kristale benzemesinden alır.

Kristal yapıda olmasa bile kristal olarak adlandırılan cam türü, dünyanın her yanında kolaylıkla ulaşılabilen kum, kuvars ve soda ve kurşun materyallerden oluşuyor.

Normal camdan farkı ise içine eklenen kurşun oluyor. Biraz daha geçmişe gidersek kristal camın öyküsü 1676 yılında İngiltere’ye dayanıyor. George Ravenscoft adlı bir cam ustası, uzun denemelerinin ardından yeni bir cam türü olan ve günümüzde kristal ama o zamanlarda ‘’kurşun camı’’ olarak adlandırılan cam türünü keşfediyor.

Normal cama kurşun oksit ekleyen mucit, tüm camlardan daha duru, kesilmesi daha kolay ve parlak bir tür elde ediyor bunun da günümüzdeki karşılığı kristal cam oluyor.

Keşfettiği camın dış yüzeyi tıpkı elmas gibi çok sayıda küçük düz yüzey oluşacak şekilde kesilebiliyor, böylece üzerine ışık vurduğu zaman tıpkı doğal bir mineral kristali gibi ışıltılar saçabiliyor olmasıyla dikkat çekiyordu.

Günümüzde çok değişik formlardaki cam eşyaya “kristal” denilse de gerçek kristal cam tanımlaması Ravenscroft’un geliştirdiği kurşun camından geliyor.

En nihayetinde sonuç olarak kristal camın normal camdan tek farkı ona kurşun oksit eklenerek yapılmış olmasıdır. Yukarıda saydığımız özellikler gibi kristal formdaki cam eşyalar normal cam ürünlere göre çok daha ağır ve dayanıklıdır. Kurşun oksit eklenmesiyle formu değişen cam, ışık emme ve geçirme özelliklerinin değişmesiyle bambaşka bir hale bürünüyor.

Kristal normal cama göre daha pahalıdır bunun nedeni ise kesme ve parlatma gibi detaylara sahip olmasıdır.

Tasarım ve işçiliğe gerek duyulan kristal camlar kırılgan olmasının yanı sıra normal camlara göre daha dayanıklıdır. Camların kristal olarak değerlendirilmesi ise ülkelere göre değişiklik gösteriyor. Örneğin Avrupa Birliği kurallarına göre içinde yüzde 4’ten daha az kurşun olan camlar “cam” olarak konumlandırılıyorken, kristal cam olarak değerlendirilmesi için en az yüzde 4 kurşun içermesi gerekiyor. Kurşun oranı yüzde 30 ve daha fazla olursa burada da cam ‘’yüksek kurşunlu kristal’’ adını alıyor. ABD’de de ise yüzde 1 kurşun içermesi bir camın kristal olarak değerlendirilmesi için yeterli.